Mleko kobiece pokarm, który wytwarza kobieta dla swojego nowonarodzonego dziecka.
Mleko które wydziela samica ssaka jest zawsze najlepiej dostosowane do potrzeb jej potomstwa. Wpływa na gospodarkę hormonalną matki i dziecka, oraz na układ odpornościowy.
Zawiera składniki, które zapewniają niemowlęciu optymalne odżywienie, odporność i rozwój. Jego pełen skład do tej pory nie został poznany. Biodostępność tych składników - czyli przyswajalność ich przez organizm dziecka jest o wiele wyższa niż tej samej ilości składników w MM.
Skład mleka kobiecego nie jest produktem o stałym składzie.
Skład jest zależny od fazy laktacji, czasu karmienia, długości karmienia, siły ssącej niemowlaka.
rodzaje mleka:
siara - colostrum, gęsty żółtawy płyn, niekiedy bywa przeźroczysty, wygląda jak śmietanka, bogaty w białka i witaminy. Często jest nazywana pierwszą szczepionką. Zawiera niewiele tłuszczu i cukru co powoduje, że jest lekkostrawna. Zawiera dużą ilość immunoglobulin chroniących przed: polio, grypą, licznymi wirusami i bakteriami z grupy Salmonella. Nawet niewielka jej ilość zaspokaja potrzeby żywieniowe noworodka. W ciągu pierwszych 24 h jej dobowa ilość może wynieść 100 ml. Stymuluje wydalenie smółki.
mleko przejściowe - pojawia się po siarze mniej więcej od trzeciego do piątego dnia, ale przed mlekiem dojrzałym, często przypomina mleko zmieszane z sokiem pomarańczowym.
mleko dojrzałe - pojawia się między dziesiątym dniem a drugim tygodniem. Nigdy nie jest dla niemowlęcia małowartościowe. Zawiera więcej tłuszczów i węglowodanów, a mniej białka niż siara. Może mieć wodnistą konsystencję i niebieskawe zabarwienie, szczególnie na początku każdego karmienia. Mleko dojrzałe jest od siary o wiele bardziej kaloryczne, a kaloryczność wzrasta pod koniec każdego karmienia.
skład mleka kobiecego:
Woda - W niej rozpuszczone są wszystkie składniki mleka kobiecego, proporcja pomiędzy woda a składnikami jest zawsze optymalna ponieważ zmienia się w trakcie zarówno całego okresu karmienia piersią jak i podczas pojedynczego karmienia
Białko - główne białka w mleku kobiecym to kazeina i laktoalbumina w stosunku 2:3. Białko jest przyswajalne przez układ trawienny dziecka w całości. Łatwa przyswajalność białek wpływa na szybsze opróżnienia, co oznacza, że dzieci szybciej są głodne niż dzieci karmione MM, ale do prawidłowego rozwoju potrzebują mniejszych ilości mleka niż jest to zalecane dla dzieci karmionych MM. Porcja mleka matki zapewnia im lepszy przyrost niż ta sama porcja MM. Ponadto niska ilość białka w mleku jest związana z niskim tempem wzrostu noworodka ludzkiego.
Mleko kobiece zawiera dużo cystyny i tauryny, są one pobierane przez mózg w pierwszych dniach życia.
Zawartość białka w mleku zmniejsza się w ciągu całego okresu karmienia i około 6 miesiąca dziecko musi zacząć przyjmować pokarmy stałe w celu jego uzupełnienia.
Tłuszcze - umożliwiają przyswajanie rozpuszczalnych w nich witamin. Odgrywają ogromną rolę w utrzymaniu prawidłowej struktury błon komórkowych i komórek nerwowych, wspomagają rozwój wzroku noworodka. Mleko matki zawiera o wiele więcej wielonienasyconych długołańcuchowych kwasów tłuszczowych (LCPUFA), niezbędnych dla prawidłowego rozwoju układu nerwowego oraz mózgu, inteligencji i zdolności poznawczych w trakcie całego życia niż mleko krowie.
Wielonienasycone długołańcuchowe kwasy tłuszczowe niezbędne są w zwiększeniu odporności na infekcje, układu krążenia, a także w profilaktyce nowotworowej.
Mleko kobiece zawiera enzym zwany lipazą, który ułatwia prawidłowe trawienie tłuszczów, a więc wspomaga optymalne przetworzenie ich na energię. Naukowcom udało się uzyskać syntetyczną strukturę lipipdową, podobną do tej, która jest w mleku matki, ale specyficznego składu i proporcji LCPUFA kobiecego pokarmu nie odtworzono.
Zawartość tłuszczu w mleku różnych kobiet jest inna. Dobowy skład mleka też zawiera różne ilości tego składnika, zmienia się on też w ramach pojedynczego karmienia od ok 1% na początku do nawet 8% na końcu karmienia.
Dłuższe przerwy między karmieniami wpływają na zmniejszoną ilość tłuszczu w mleczku.
Węglowodany - cukier mleczny - laktoza - jest drugim z rzędu składnikiem z którego dziecko czerpie energię. Mleko matki zawiera znacznie więcej laktozy niż mleko krowie. Zawiera ono też prebiotyczne oligosacharydy, które wpływają dobroczynnie na bakteryjna florę jelitową (bakterii kwasu mlekowego), chroniąca dziecko przed zarażeniem licznymi bakteriami np. E-coli. Te oligosacharydy nie zostały przez naukowców odtworzone, więc brakuje ich w MM . Stymulująco na zasiedlanie jelita przez bakterie wpływa siara. Bakterie kwaszące obecne dzięki karmieniu piersią dziecka stanowią najlepszą ochronę przed infekcjami przewodu pokarmowego, gdyż tworzą kwaśne środowisko, w przeciwieństwie do jelit dzieci karmionych MM, gdzie to środowisko jest obojętne lub zasadowe - co sprzyja infekcjom.
Mikroelementy - Mleko krowie zawiera o wiele więcej NaCl (soli "kuchennej") niż mleko kobiece. Niemowlęta karmione sztucznie mają skłonność do zatrzymywania płynów i przyrostu wagi ciała. Mimo, że w MM ilość została zredukowana nadal wielu mikroelementów jest znacząco więcej niż w mleku kobiecym. Mikroelementy z mleka mamy są optymalnie przyswajane. W mleku kobiecym jest mało żelaza, a występująca w nim laktoferyna wiąże je w taki sposób, że żelazo z mleka jest prawie całkowicie wchłaniane i zabezpiecza przed wykorzystywaniem go przez bakterie. W mleku krowim laktoferyna nie występuje. Nadmiar żelaza może sprzyjać rozwojowi bakterii E-coli które wykorzystują niezbędne im żelazo do rozwoju. Jednak badania pokazują, że niemowlęta karmione piersią mają wyższy poziom hemoglobiny niż niemowlęta karmione sztucznie.
Witaminy - witamin A, C i E jest pięć razy więcej w mleku kobiety niż w mleku krowim. Zmagazynowane zasoby witamin z okresu ciąży są wystarczające do zaspokojenia potrzeb dziecka na cały okres karmienia piersią. Ostatnie badania dowodzą, że dzieci karmione piersią, których matki odżywiają się prawidłowo nie cierpią na krzywicę. Krzywicy zapobiega już niewielka dawka światła słonecznego. Przez pierwsze trzy miesiące dzieci karmione piersią powinny przyjmować witaminę K.
Ciała odpornościowe - w ciągu pierwszego roku życia mechanizmy obronne dziecka są niedojrzałe i dopiero się rozwijają. Przeciwciała otrzymane w życiu płodowym po porodzie szybko ulegają rozpadowi. W tym trudnym okresie mleko matki daje dziecku najlepsza ochronę. Siara, na początku karmienia zawiera bombę przeciwciał IgA, chroniącymi noworodka przed zakażeniami i infekcjami w nowym otoczeniu. Immunoglobuliny powlekają błony śluzowe przewodu pokarmowego, dróg oddechowych i moczowych tworząc nieprzekraczalną barierę przeciwdziałającą szerzeniu się infekcji. Ilość tych ciał w mleku matki jest stukrotnie wyższa niż w osoczu dorosłego człowieka. Nie ma ich natomiast w ogóle w MM. Tych ciał odpornościowych nie może dostarczyć żaden preparat zastępczy. Stężenie pierwszego dnia po porodzie ciał wynosi - 50 mg/ml IgA, drugiego już tylko 1mg/ml. Dzieci karmione wyłącznie piersią przez pierwsze 6 miesięcy chorują o 50% mniej niż dzieci karmione krócej.
Mleko zmienia się w trakcie pojedynczego karmienia. Mamy wtedy do czynienia z mlekiem I fazy i mlekiem II fazy.
mleko I fazy - jego głównym zadaniem jest zaspokojenie pragnienia dziecka, gdyż jest bardzo wodniste i ma niską zawartość tłuszczu.
mleko II fazy - jest gęściejsze niż mleko I fazy bogatsze w białka i tłuszcze oraz cukry.
Rezygnacja z karmienia piersią wiąże się ze wzrostem prawdopodobieństwa zapadnięcia przez dziecko na biegunki, infekcje dróg oddechowych, zapalenia opon mózgowych, ucha, układu moczowego. Mleko matki zapewnia najlepszą ochronę przed tymi zagrożeniami. Cukrzyca, nowotwory, otyłość, astma, wysoki poziom cholesterolu to tylko niektóre choroby częściej występujące u osób nie żywionych w niemowlęctwie mlekiem matki.
źródła:
Karmienie Piersią Shiela Kitzinger
Sztuka karmienia piersią Hanah Lathrop
Pierwszy rok życia dziecka (miękka) Eisenberg Arlene, Murkoff Heidi E., Hathaway Sandee E. B.S.N
Wielka księga dziecka Gebauer-Sesterhenn Birgit, Praun Manfred
Polityka karmienia piersią Ideologia, biznes i szemrane interesy Gabrielle Palmer
Nie masz konta? Zaloguj się, aby dzielić się z innymi swoją wiedzą.