Określa on nagłą, szybko postępującą uczuleniową reakcję na schorzenia typu alergicznego. Lista czynników wywołujących zagrażające życiu reakcje anafilaktyczne obejmuje trzy ich rodzaje.
- Pierwszą grupą są leki, zwłaszcza antybiotyki i radiologiczne środki kontrastowe a także leki zwiotczające mięśnie.
- Kolejna grupa substancji powodujących potencjalnie śmiertelne reakcje to pokarmy jak: białka mleka krowiego, kurzego, owoce morza, ryby i orzechy ziemne. Częstość występowania uczulenia na pokarmy wykazuje zmienność geograficzną i związana jest z ilością danego alergenu w diecie.
- Trzecią ważną grupę czynników niebezpiecznych stanowi jad owadów.
- Należy także pamiętać, o istnieniu chorób towarzyszących, które pogarszają rokowanie w momencie wystąpienia ciężkiej reakcji anafilaktycznej. Reakcje tego typu są niebezpieczne zwłaszcza u małych dzieci, osób w podeszłym wieku lub obciążonych przewlekłymi chorobami układu sercowo-naczyniowego oraz układu oddechowego.
Objawy wstrząsu anafilaktycznego
Pojawiają się nagle i ulegają dramatycznemu nasileniu w ciągu kilku minut od kontaktu z substancją je wywołującą. Nie dotyczą one jednego, a kilku różnych narządów.
- W najbardziej zaawansowanym stadium reakcji anafilaktycznej dochodzi do całkowitej niewydolności krążeniowo-oddechowej. Mamy wtedy do czynienia ze wstrząsem anafilaktycznym.
- Najczęstszą grupą objawów są zmiany skórne w postaci pokrzywki, świądu, zaczerwienienia skóry, obrzęku w tym także obrzęków lokalizujących się na twarzy oraz obrzęku i zaczerwienienia spojówek. Część reakcji anafilaktycznych może przebiegać bez zmian skórnych. Z drugiej strony wiadomo także, że zarówno pokrzywka, jak i obrzęk na twarzy i kończynach mogą stanowić oddzielny problem i nie zawsze oznaczają wystąpienie groźnej anafilaksji.
- Duszności, napad kaszlu i świszczącego oddechu wynikające ze skurczu oskrzeli lub pojawiającego się obrzęku krtani. W tym przypadku często występują dodatkowe dolegliwości w postaci chrypki, bezgłosu, trudności w połykaniu i ślinotoku. Objawy te stanowią bezpośrednie zagrożenie życia i są jednymi z głównych mechanizmów w jakich dochodzi do zgonu w przebiegu wstrząsu anafilaktycznego.
- Najbardziej typowym, a zarazem niebezpiecznym sygnałem jest spadek ciśnienia tętniczego krwi, co powoduje nagłe osłabienie, zawroty głowy, a w skrajnych przypadkach powoduje nagłą utratę świadomości. Akcja serca ulega przyspieszeniu.
- Objawy sercowo-naczyniowe ujawniają się jako dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Są to nudności, wymioty, biegunki oraz kurczowe bóle brzucha.
- Inne mniej groźne objawy to: nagłe wystąpienie kataru, kichanie, łzawienie, ból głowy, niepokój lub metaliczny posmak w ustach.
Dla rozpoznania reakcji anafilaktycznej konieczne jest wystąpienie objawów ze strony co najmniej dwóch układów.
Wstrząs anafilaktyczny - co robić?
- W momencie podejrzenia wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego natychmiast podejmujemy leczenie.
- Gdy zauważymy objawy ze strony układu oddechowego lub spadek ciśnienia niezwłoczne wzywamy pogotowie i podajemy adrenalinę.
- Po podaniu adrenaliny chory musi trafić do szpitala w celu dalszej obserwacji i leczenia. W przypadku wystąpienia pełnoobjawowego wstrząsu anafilaktycznego konieczna jest intubacja i leczenie w warunkach oddziału intensywnej terapii. W lżejszych przypadkach, gdy występuje obniżone ciśnienie krwi i duszność podaje się dużą ilość dożylnych płynów oraz tlen.
ZOBACZ RÓWNIEŻ:
Alergia pokarmowa - jak jej zapobiec?>>
