Poznaj zupełnie nową piramidę żywieniową!

Spożywanie tłuszczu, wbrew ogólnie panującej opinii, wcale nie jest główną przyczyną tycia czy innych schorzeń. Jednak spośród wszystkich tłuszczów należy wyodrębnić oleje szkodliwe oraz te, których ograniczenie może spowodować rozregulowanie organizmu. Jaki więc tłuszcz jeść i dlaczego powinien znaleźć się w naszej diecie?

Zmiany w piramidzie

Pierwotna wersja piramidy  zastąpiona została nowszą, która wprowadza bardzo istotne zmiany, oparte na badaniach substancji odżywczych — białek, węglowodanów i tłuszczów. Tych ostatnich nie powinno się wrzucać do jednego worka. Dzielą się one bowiem na szkodliwe oraz te, bez których organizm ludzki nie funkcjonuje prawidłowo. Brak tłuszczu może powodować problemy zdrowotne, takie jak stany zapalne, depresje, problemy ze skórą, włosami, paznokciami. Ponadto, jak wiadomo tłuszcze pełnią funkcję energetyczną — są dobrym źródłem energii, przeciętnie zaspokajają od 20 do 30 proc. dziennego zapotrzebowania na energię oraz są naturalnym rezerwuarem witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K), co oznacza że bez nich nie będą przyswajalne przez organizm.

Co z tkanką tłuszczową?

Przyzwyczajenia żywieniowe panujące w naszek części Europy charakteryzują się nadmiernym spożyciem artykułów wysokoenergetycznych, bazując przede wszystkim na zwiększonym poborze tłuszczów, a także zbyt dużej konsumpcji łatwo przyswajalnych węglowodanów. Węglowodany, których nie spalamy, odkładają się w organizmie w postaci tkanki tłuszczowej.

Taki sposób żywienia oraz siedzący tryb życia mogą przyczynić się do rozwoju takich chorób jak miażdżyca naczyń krwionośnych, zawał serca, otyłość, apopleksja, zakłócenie w obiegu krwi. Dlatego w nowej piramidzie położony został nacisk na aktywność fizyczną, która warunkuje zdrowie i wspomaga właściwe trawienie oraz spalanie nadmiaru dostarczanej z pożywieniem energii.  

Panuje również powszechna opinia, że bardzo niezdrowe i przede wszystkim tuczące są dania smażone. Jest to prawdą, o ile w kuchni stosujemy nieodpowiedni olej. Negatywnym efektem smażenia jest przedostawanie się do jedzenia produktów rozkładu tłuszczu, które uważane są za substancje szkodliwe dla ludzkiego organizmu. Jedynie umiejętna technika smażenia, na odpowiednim oleju minimalizuje ryzyko ich powstawania. Jak się okazuje również w tej kwestii decydującą rolę pełnią kwasy tłuszczowe.

Do smażenia roślinny

Do smażenia więc zaleca się używać oleje roślinne, a przede wszystkim te o przewadze kwasów jednonienasyconych, gdyż są one mniej podatne na utlenianie, zapewniają zatem wysoki stopień stabilności w temperaturze, w jakiej odbywa się proces smażenia, czyli zwykle ponad 150 do 200 st. C.

Bożena Kraczkowska

dr Kurt Widhalm prezes Europejskiego Stowarzyszenia Żywieniowego, Uniwersytet Wiedeński  — Tłuszcze dzielą się na te niezdrowe — nasycone oraz te zawierające w swoim składzie jednonienasycone oraz wielonienasycone kwasy tłuszczowe.

Kwasy nasycone mogą w znacznym stopniu przyczynić się do powstania miażdżycy. Procesowi temu mogą przeciwdziałać tzn. obniżyć zwiększony poziom LDL, tłuszcze o wysokiej zawartości kwasów nienasyconych prostych, bądź też kwasów nienasyconych złożonych.

Szczególnie korzystny efekt przypisuje się najważniejszemu przedstawicielowi prostych nienasyconych kwasów tłuszczowych — kwasowi olejowemu. Znajdziemy go  m.in. w popularnym oleju rzepakowym. Ze względu na wysoką zawartość kwasów olejowych — poprzez obniżenie poziomu frakcji LDL i podwyższenie HDL ma on korzystny wpływ na zawarte we krwi kwasy.