Kosmetyki ekologiczne a konwencjonalne

Niestety w Polsce ani w Unii Europejskiej nie ma obligatoryjnych uregulowań prawnych definiujących, kto i kiedy może się posługiwać takimi określeniami jak: produkt ekologiczny, produkt naturalny. Wielu producentów i dystrybutorów, nadużywa tych haseł jako doskonałych chwytów marketingowych, a w rzeczywistości ich produkty mają niewiele wspólnego z naturą czy ekologią.

Aktualnie najlepszą gwarancją dla konsumentów jest certyfikat jednej z organizacji obecnych na rynku – NaTrue, BDIH, Demeter, Ecocert, czy Neuform.

Naturalny, czyli jaki?

O tym, że kosmetyk jest naturalny, nie świadczy informacja, że jest to kosmetyk eko, bio lub naturalny na opakowaniu. Gwarancję taką daje tylko certyfikat jakości „kontrolowany kosmetyk naturalny i organiczny” wydany przez uznane jednostki certyfikujące. Znakiem tym mogą być oznaczone kosmetyki posiadające międzynarodowy certyfikat NaTrue, ECOCERT lub innej jednostki certyfikującej. Produkty takie powinny zawierać minimum 95% surowców pochodzenia naturalnego: roślinne oleje, tłuszcze i woski, wyciągi z ziół, naturalne olejki eteryczne, soki owocowe – wszystkie powinny pochodzić z monitorowanych upraw bio, które spełniają określone wymagania dotyczące gleby, sposobu zbioru, przetwarzania i produkcji. Ekstrakty roślinne powinny być przetwarzane fizycznie, bez obróbki chemicznej.

Według zasad obowiązujących ceryfikowane produkty - nie mogą one zawierać chemicznych emulgatorów czy konserwantów ani surowców z roślin modyfikowanych genetycznie, z martwych zwierząt, produktów petrochemicznych, syntetycznych środków zapachowych i barwiących, ani syntetycznych konserwantów. Nie powinien także być testowany na zwierzętach ani zawierać surowców weryfikowanych w ten sposób. Niedopuszczalne jest także konserwowanie kosmetyków bio przez napromieniowanie.

Firmy kosmetyczne produkujące certyfikowane kosmetyki mają obowiązek umieszczenia na opakowaniach składników wg. nomenklatury INCI, dzięki czemu można stwierdzić czy kosmetyk naturalny jest rzeczywiście „naturalny”.

Definicja

W 1996 r. na fali nurtu ekologicznego oraz rosnącej świadomości ekologicznej i wymagań konsumentów powołano stowarzyszenie, które ujednoliciło kryteria dotyczące wyrobów naturalnych. Według wytycznych Komitetu Ekspertów Produktów Kosmetycznych przy Komitecie Zdrowia Publicznego Rady Europy (ESCOP) została opracowana definicja kosmetyku naturalnego: „Kosmetyk naturalny to produkt, który ma upiększać i pielęgnować za pomocą substancji naturalnych, przyjazny dla skóry i środowiska, sprzyjający zdrowiu, wspierający samoregulację organizmu i wspomagający przez długi czas utrzymywanie naturalnej urody i harmonijny rozwój ciała i ducha”.

Ekologiczny a tradycyjny

Kosmetyki naturalne i organiczne bazują na surowcach roślinnych, bogatych w substancje czynne o wysokiej aktywności. Najbardziej odróżnia je od kosmetyków konwencjonalnych fakt, że zawierają minimum 95% składników aktywnych, podczas gdy kosmetyki konwencjonalne – nierzadko jedynie 5% składników aktywnych.

Kosmetyki naturalne wspierają naturalny system ochronny skóry i procesy naprawcze oraz dostarczają jej składników wspierających siły witalne. Substancje naturalne są łagodne, a jednocześnie skuteczne. Wykorzystują siły drzemiące w naturze – w roślinach lub minerałach. Są skuteczne, bo roślinne ekstrakty mają podobną budowę do komórek naszego ciała. Dzięki temu potrafią dostosować się do naturalnego rytmu życia skóry i odpowiadają na jej potrzeby.

Kosmetyki naturalne są bardziej przyjaznymi dla środowiska od kosmetyków konwencjonalnych. Dlatego pierwsze kosmetyki naturalne powstały z myślą o osobach ze skórą wrażliwą, skłonną do podrażnień oraz jako produkty dla dzieci. Jednak cały czas rośnie zainteresowanie produktami bio i naturalnymi wśród osób nie mających problemów dermatologicznych. Odbiorcami kosmetyków naturalnych są też osoby nastawione proekologicznie, preferujące zdrowy i zrównoważony styl życia (tzw. konsumenci LOHAS – akronim od angielskiego zwrotu: Lifestyle of Health and Sustainability) oraz Naturalites, którzy dokonują większość swoich zakupów, kierując się korzyściami dla własnego zdrowia.

Szkodliwe substancje w konwencjonalnych preparatach

Część substancji chemicznych syntetyczne składniki chemiczne zawarte w kosmetykach konwencjonalnych jest wysoce trująca, a nawet chorobotwórcza. Coraz więcej konsumentów ma tę świadomość i dokładnie sprawdza skład produktu, zanim go użyje. Do związków nieakceptowanych przez ekologów należą m.in.: produkty ropopochodne, silikon, sztuczne zapachy, siarczany czy glikol propylenowy (choć świetnie nawilża skórę, bardzo ją niszczy, powoduje też wiele schorzeń).

Parabeny (grupa estrów kwasu benzoesowego) niszczą wierzchnią warstwę naskórka, powodując kurczenie się i marszczenie skóry oraz dezorganizację jej naturalnego systemu odpornościowego. Wiele substancji, np. zapachy, może powodować alergie, bóle głowy, uczucie zmęczenia lub bezsenność. Inne mogą stać się przyczyną chorób cywilizacyjnych.

Na przykład zawarte w niektórych tuszach do rzęs: polietylen, bizmut, chrom, tytan, mangan, mogą spowodować utratę rzęs po długotrwałym stosowaniu, a w skrajnych przypadkach nawet utratę wzroku. Popularne antyperspiranty zawierające aluminium zatruwają gruczoły limfatyczne i są podejrzewane o powodowanie raka piersi. Z kolei stosowanie pudru zawierającego talk może skutkować rozedmą płuc oraz indukować nowotwory. Konserwanty, choć powstrzymują wzrost kultur bakterii, rozsmarowywane na skórze wraz z produktem kosmetycznym niszczą pożyteczną florę bakteryjną znajdującą się w jej porach.

Skuteczność ekoligicznych kosmetyków

Kosmetyki naturalne działają wolniej, lecz co ważne – zdrowo i nieinwazyjnie. Bio kosmetyki opracowywane są w celu stymulacji procesów ochronnych zachodzących w skórze. Efektem ich rewitalizującego działania jest jędrna i elastyczna skóra, zlikwidowane płytkie i wygładzone głębsze zmarszczki. Następuje biologiczna odnowa skóry. Jest to możliwe dzięki innowacyjnemu połączeniu naturalnych składników zabezpieczających skórę przed szkodliwym działaniem enzymów niszczących włókna kolagenowe, kwas hialuronowy i inne mukopolisacharydy. Choć kosmetyki naturalne nie obiecują tak spektakularnych efektów jak kremy ‘high-tech’, to naprawdę działają. Badania naukowe potwierdzają, że naturalne substancje są lepiej tolerowane przez skórę niż surowce syntetyczne i chemiczne.

Trwałość

Wymogi bezpieczeństwa stawiane kosmetykom naturalnym nie wymagają całkowitego zaniechania stosowania konserwantów. Dopuszcza się według standardów jakości ECOCERT i NaTrue – użycie składników z listy substancji rekomendowanych i dozwolonych. Certyfikowane kosmetyki bio zawierają w swoim składzie substancje konserwujące identyczne z naturalnymi, tzn. mające odpowiedniki w naturze, np. pochodne kwasu benzoesowego pozyskiwane są z borówki brusznicy, a kwasu salicylowego z wierzby. Producenci chętnie używają także naturalnych substancji konserwujących, np. ekstraktu z pestek grejpfruta, naturalnych olejków eterycznych, alkoholu. Dobrze dobrane konserwanty zachowują świeżość kosmetyku i są bezpieczne dla skóry. W liniach kosmetyków certyfikowanych bio i naturalnych użycie konserwantów musi być wyraźnie zadeklarowane na opakowaniu.

Prawdziwe naturalne kosmetyki

Kosmetyki z jedną gwiazdką spełniają wszystkie podstawowe wymagania dla naturalnych składników (także BDIH). Kryteria określają również, które z procesów produkcji są zakazane, by zapewnić odpowiedni dla kosmetyków naturalnych dopuszczalny sposób produkcji. Z racji istnienia zróżnicowanych grup produktowych dokładna - minimalna i maksymalna ilość składników zawartych w produktach konkretnej grupy jest ściśle określona. Na przykład kryteria, które stosuje się do mydeł różnią się od tych, które się stosuje się dla szamponów i kremów. Ten poziom ze swoimi kryteriami jest najbardziej zbliżony do kryteriów BDIH.

Naturalne kosmetyki z ekologicznymi składnikami

W kosmetykach z dwoma gwiazdkami 70% naturalnych składników pochodzenia roślinnego bądź zwierzęcego musi pochodzić z kontrolowanej ekologicznej produkcji bądź/i kontrolowanych „dzikich” zbiorów zgodnie z regulacjami EC Eco.

Ekologiczne kosmetyki naturalne

95% naturalnych składników pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego musi pochodzić z kontrolowanej produkcji biodynamicznej – te produkty są prawdziwymi ekologicznymi kosmetykami. Tylko niektóre produkty spełniają te wymagania np. olejki do kąpieli. Etykieta z 3 gwiazdkami to prawdziwe wyzwanie dla producentów kosmetyków ekologicznych.

BDHI

Znak BDIH widoczny na opakowaniu kosmetyku jest gwarancją kontrolowanego, naturalnie czystego produktu, nie gwarantuje natomiast, iż produkt jest ekologiczny. Produkt ekologiczny natomiast zawsze będzie produktem naturalnym.

Certyfikat BDIH - "kontrolierte Naturkosmetik" na produktach oznacza, że do produkcji tych kosmetyków używane są naturalne surowce takie jak: jak oleje roślinne, tłuszcze i wosk, ekstrakty ziołowe i wody kwiatowe, olejki eteryczne i substancje zapachowe z kontrolowanych upraw ekologicznych lub dzikich zbiorów.

Ponadto produkt opatrzony certyfikatem BDIH daje gwarancję, iż producent nie wykonuje testów na zwierzętach w całym cyklu produkcji kosmetyku. Ponadto kryteria, jakimi kieruje się BDIH przy nadawaniu certyfikatu dla kosmetyków naturalnych to:

• zakaz stosowania surowców pochodzących od martwych zwierząt (tj. olej żółwi, olej z norki, tłuszcz z świstaka, kolagen zwierzęcy); użycie surowców zwierzęcych jest dozwolone tylko, jeśli są one pozyskane od zwierząt żyjących np. lanolina z wełny owczej, możliwie z ekologicznych hodowli. Wyjątek stanowią: chitosan, carmin, jedwab.
• użycie soli nieorganicznych i surowców mineralnych dozwolone jest tylko w nielicznych wyjątkach.
• do produkcji kosmetyków naturalnych można, lecz tylko z ograniczeniem, stosować takie surowce, jak np. emulgatory i tensydy uzyskiwane metodą fizyczną lub biotechnologiczną z następujących substancji naturalnych: tłuszcze, oleje i wosk, lecytyna, lanolina, sacharydy, proteiny i lipoproteiny.
• rezygnacja z organiczno-syntetycznych środków barwiących, syntetycznych substancji zapachowych, silikonów, parafiny i innych substancji uzyskiwanych przy destylacji ropy naftowej.
• mikrobiologiczną czystość produktów zapewniają przede wszystkim naturalne systemy konserwujące; dopuszczalne są też określone substancje naturalno-podobne, które muszą być wykazane w składzie, np. kwas benzoesowy, kwas salicylowy i jego sole, kwas sorbinowy i jego sole, alkohol benzynowy. W deklaracji kosmetyku substancje te muszą być dodatkowo oznaczone: ("Konserwowane... [nazwa składnika]").
• sterylizacja surowców organicznych i produktów kosmetycznych w drodze radioaktywnego naświetlania jest niedozwolona.
• wymóg stosowanie opakowań ekologicznych i łatwo ulegających rozkładowi.
• proces produkcji kosmetyku powinien byc bezpieczny dla środowiska naturalnego.
• producent produktów sygnowanych logiem BDIH zobowiązuje się uświadamiać i edukować konsumentów, całkowicie zrezygnować z doświadczeń na zwierzętach oraz stosować surowców modyfikowanych genetycznie.
• wyrób oznaczony logiem BIO, oznacza, że jest to certyfikowany produkt ekologiczny, tzn. pochodzi z kontrolowanej produkcji ekologicznej prowadzonej zgodnie z wymaganiami Unii Europejskiej. By produkt mógł być oznaczony znakiem BIO, co najmniej 95% składników musi pochodzić z produkcji ekologicznej. W celu zapewnienia, że producent spełnia wszystkie wymagania, przynajmniej raz w roku poddawany jest obowiązkowej kontroli. W Niemczech istnieją 24 jednostki kontrolne. Na certyfikowanym produkcie ekologicznym, oznaczonym logiem BIO podawany jest numer jednostki kontrolującej.

ECOCERT

Kupując produkty z certyfikatem ECOCERT można mieć pewność, że ich czystość "ekologiczna" jest potwierdzona. Firma ECOCERT SA jest oficjalnie uznaną jednostką kontrolującą i wydającą certyfikaty potwierdzające spełnianie wymogów dla produktów ekologicznych.

Od 2002 roku ECOCERT zajmuje się kontrolowaniem jakości kosmetyków ekologicznych. ECOCERT ma swoje przedstawicielstwa we Francji, Niemczech, Belgii, Włoszech, Portugalii i Hiszpanii powołane do wydawania certyfikatów i prowadzenia kontroli nad firmami. ECOCERT wykonuje też usługi w zakresie kontrolowania i certyfikacji w około 70 krajach.

ECOCERT wyróżnia dwa rodzaje kosmetyków:

• Kosmetyk naturalny (natural cosmetic) musi zawierać minimum 95% składników pochodzenia naturalnego, zawiera maksymalnie 5% składników syntetycznych.
• Kosmetyk naturalny i ekologiczny (natural and organic cosmetic) – zawiera minimum 95% składników pochodzenia naturalnego oraz przynajmniej 50% surowców naturalnych powinno pochodzić z upraw ekologicznych. W składzie nie może się znaleźć więcej 5% składników syntetycznych. ECOCERT wymaga, by na każdym certyfikowanym produkcie była podana ilość składników pochodzenia naturalnego i ilość składników pochodzących z kontrolowanych upraw ekologicznych.

ECOCERT definiuje także produkty ekologiczne jako:

• nie zawierające składników pochodzenia zwierzęcego z wyjątkiem produktów naturalnie dostarczanych przez nie, np. miód, mleko,
• nie testowane na zwierzętach
• nie zawierające składników modyfikowanych genetycznie, emulgatorów PEG,
• rośliny do produkcji muszą pochodzić z czystych ekologicznie upraw, bez nawozów sztucznych i pestycydów
• produkowane i magazynowane pod ścisłą kontrolą,
• nie zawierające: syntetycznych substancji zapachowych i barwiących, syntetycznych antyoksydantów, tłuszczów i olejów, syntetycznych silikonów, składników pozyskiwanych z przemysłu petrochemicznego,

Serum bez agresywnej chemii? Te składniki powinno zawierać dobre naturalne serum do twarzy >>