Hormonalna terapia zastępcza uzupełnia niedobory estrogenów lub estrogenów i progestagenów w organizmie kobiety w okresie menopauzy. Jajniki nie produkują już wystarczającej ilości hormonów płciowych, co wywołuje przykre, niejednokrotnie uciążliwe objawy klimakterium.
Autor zdjęcia/źródło: Sxc.hu
Estrogeny i progesteron przygotowują błonę śluzową macicy do implantacji zarodka. Estrogen wpływa także na gospodarkę wapniową w kościach i pozwala na utrzymanie odpowiedniego poziomu cholesterolu w organizmie. Dodatkowo wpływa na śluzówkę pochwy, która zachowuje prawidłową grubość i odpowiednią wilgotność.
W okresie menopauzy spadek estrogenów, oprócz uciążliwych dolegliwości klimakteryjnych, odpowiada także za zwiększone ryzyko osteoporozy oraz chorób układu sercowo-naczyniowego.
Skojarzona hormonoterapia prowadzona jest, jeśli kobieta ma macicę. Stosowanie estrogenów w monoterapii u takich kobiet znacznie zwiększałoby ryzyko raka endometrium (błony śluzowej macicy). W okresie reprodukcyjnym błona śluzowa macicy złuszczana jest w czasie menstruacji, co przeciwdziała nadmiernemu wzrostowi endometrium i rozwojowi raka.
Stosowanie dwuskładnikowej terapii zastępczej skutkuje comiesięcznym krwawieniem (podobnie jak w przypadku stosowania dwuskładnikowych doustnych tabletek antykoncepcyjnych lub plastrów). Kobiety po zabiegu histerektomii (usunięcie macicy) nie muszą przyjmować progesteronu.
Doustna hormonalna terapia zastępcza
Taka metoda nie jest zalecana kobietom z kamicą pęcherzyka żółciowego, z chorobami wątroby i zaburzeniami układu lipidowego (hipertrójglicerydemią). Zaleca się także uważne stosowanie, jeśli pacjentka choruje na nadciśnienie tętnicze. Jeśli w przeszłości kobieta chorowała na zakrzepowe zapalenie żył, nie powinna stosować doustnej HTZ.
Inne drogi podania hormonów
Stosowanie hormonów przezskórnie (plastry, kremy, żele, krople donosowe, preparaty dopochwowe) powoduje mniejszy przepływ przez wątrobę podanych substancji. Takie metody są bezpieczniejsze w przypadku schorzeń wątroby i pęcherzyka żółciowego.
Jakie są przeciwwskazania do stosowania hormonalnej terapii zastępczej?
krwawienia z dróg rodnych o nieznanej przyczynie
choroba zakrzepowo-zatorowa
niewydolność wątroby
nowotwór złośliwy piersi (zarówno w przeszłości, jak i obecnie)
rak błony śluzowej macicy
udar mózgu w wywiadzie
podejrzenie ciąży
Wpływ hormonalnej terapii zastępczej na układ sercowo-naczyniowy
Terapia hormonalna ogranicza ryzyko sercowo-naczyniowe. Wiadomo, że estrogeny działają ochronnie na serce poprzez wpływ na profil lipidowy (obniżenie całkowitego cholesterolu i LDL) oraz bezpośrednie działanie na mięsień sercowy.
HTZ ma także drugą twarz. Zwiększa ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, szczególnie w początkowym okresie terapii. Progestageny stosowane w dwuskładnikowej terapii przyczyniają się do zastoju żylnego w naczyniach.
Wpływ hormonalnej terapii zastępczej na raka piersi
Uważa się, że po 5-letniej terapii ryzyko zachorowania na raka sutka nieznacznie wzrasta. Obowiązują kontrole mammograficzne oraz badanie palpacyjne, które pozwalają na wczesną diagnostykę ewentualnych zmian.
Lekarz Anna Zielińska
Czytaj także:
Opublikowany przez:
ULA
2010-03-03 13:16:40
