Cztery etapy karmienia wcześniakal

Droga dziecka urodzonego przedwcześnie od szpitalnej kroplówki do matczynej piersi nie jest łatwa i wymaga dużo wysiłku zarówno od lekarzy jak również rodziców. Na szczęście, dzięki osiągnięciom współczesnej medycyny, niemowlę urodzone nawet przed 28. tygodniem ciąży ma szanse na prawidłowy rozwój w przyszłości.

W zależności od tego, w którym tygodniu urodziło się dziecko, zostaje podjęta decyzja o zastosowaniu jednego z czterech rodzajów karmienia: dożylnego, enteralnego, doustnego bądź naturalnego. Na każdym z tych etapów istotną rolę ogrywa pokarm matki, którego nawet kilka mililitrów wystarczy, aby zaspokoić głód dziecka oraz przekazać mu tysiące przeciwciał, aktywnych białek, cukrów i lipidów, tak niezbędnych do jego prawidłowego wzrostu i rozwoju.  Oczywiście nie u każdej mamy, od razu po porodzie następuje laktacja, wtedy do dyspozycji lekarzy pozostają specjalnie opracowane mieszanki dla wcześniaków. - podkreśla Agnieszka Pawłowska-Wypych, biotechnolog i honorowy członek Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego.

Znając już właściwości terapeutyczne matczynego pokarmu, dowiedzmy się w jaki sposób powinien być on podawany dziecku, w zależności od tygodnia ciąży, w którym się urodziło.

Karmienie prenatalne

Karmienie prenatalne, inaczej dożylne, stosowane jest w przypadku niemowląt, które przyszły na świat przed 28. tygodniem ciąży. Maluchy te, ze względu na bardzo niską masę urodzeniową (mogą ważyć zaledwie 500 gramów), niewykształcone w pełni narządy wewnętrze (m.in.: płuca, mózg) oraz brak odruchu ssania (pojawia się on dopiero po 32. tygodniu ciąży) muszą być karmione dożylnie za pomocą kroplówki. 

Wcześniaki po urodzeniu otrzymują elektrolity i glukozę, które mają zapobiec ich odwodnieniu. W ten sposób karmione są przez pierwsze kilka dni. Następnie - jeśli tylko stan dziecka na to pozwala, wprowadzane jest tzw. minimalne żywienie troficzne, polegające na częściowym karmieniu dożylnym oraz częściowym przez sondę, aby ostatecznie przejść w całości do karmienia enteralnego. Jeżeli istnieje tylko taka możliwość, do diety malucha, zostaje dodane najlepsze i najzdrowsze pożywienie - mleko matki. - dodaje Agnieszka Pawłowska-Wypych.

Karmienie enteralne

Karmienie entralne, czyli przez sondę, stosowane jest u dzieci urodzonych przed 32. tygodniem ciąży oraz u maluchów, których stan zdrowia nie pozwala na podawanie pokarmu doustnie. Pożywienie (najlepiej matczyne mleko) za pomocą silikonowych lub poliuretanowych zgłębników wprowadzane jest przez nos wcześniaka, bezpośrednio do jego żołądka. Początkowo aplikowane są bardzo niewielkie dawki: 2, 3, 5 ml pokarmu, co około 2-3 godziny.

Karmienie doustne

Kolejnym etapem jaki maluch musi pokonać w drodze do karmienia naturalnego, jest podawanie pokarmu doustnie, za pomocą strzykawki. Metoda ta dotyczy niemowląt, które urodziły się po 32. tygodniu ciąży (lub skończyły 32. tydzień życia).

Większość dzieci w tym wieku nie potrafi równocześnie skoordynować ssania, połykania oraz oddychania. Z tego względu w początkowym okresie, karmi się je tzw. metodą po palcu ze strzykawki. Polega ona na tym, iż przy pomocy idealnie czystego palca wywołuje się u dziecka odruch ssania, a następnie „po palcu” delikatnie umieszcza się w jego buzi końcówkę strzykawki i delikatnie naciska tłok. Dzięki tej metodzie nie zostaje zaburzony prawidłowy odruch ssania u niemowlęcia, co może mieć miejsce w przypadku zastosowania butelki. – przypomina Agnieszka Pawłowska-Wypych.

Karmienie naturalne

Najważniejszym i przez wielu rodziców najbardziej oczekiwanym momentem, jest chwila, kiedy maluch może zostać przystawiony do piersi mamy. Taki sposób karmienia może zostać zastosowany w przypadku wcześniaków, które skończyły bądź urodziły się po 34. tygodniu ciąży. Mimo, że początki spowodowane kłopotami ze ssaniem mogą być trudne, maluch dosyć szybko po wyciśnięciu mu do ust kilku kropli pokarmu, szuka intuicyjnie brodawki i chce ją chwycić.

Powinniśmy jednak pamiętać, że wcześniaki podczas jedzenia bardzo szybko się męczą, a także ze względu na maleńkie żołądki, często ulewają pokarm. W konsekwencji skutkuje to ogólnym wydłużeniem się czasu jaki jest potrzebny, aby nakarmić malucha. Dlatego to właśnie w tym okresie świeżo upieczeni rodzice muszą uzbroić się w cierpliwość oraz obserwować, czy dziecko nie jest zbytnio zmęczone i nie krztusi się.– podkreśla Agnieszka Pawłowska-Wypych.

Banki Mleka Kobiecego

Rodzice nie zawsze mają możliwość podawania swojemu dziecku naturalnego pokarmu, czy to ze względu na kłopoty z laktacją czy też problemami zdrowotnymi matki. W takich sytuacjach z pomocą przychodzą Banki Mleka Kobiecego. Są to wyspecjalizowane laboratoria, których zadaniem jest pozyskiwanie, przechowywanie, a także dostarczanie kobiecego mleka maluchom, które z różnych przyczyn nie mogą być karmione przez własne mamy. Obecnie na terenie Polski działają 3 tego typu placówki: w Warszawie, Toruniu oraz Rudzie Śląskiej.

Pamiętajmy, że matczyny pokarm to szansa, aby wcześniak, pomimo dużo trudniejszego startu na początku, w przyszłości mógł cieszyć się pełnią zdrowia!